Richtlijnen voor robuuste en doelmatige tunnelventilatie

De meeste voertuigen stoten gassen uit en kunnen in brand “vliegen”. De uitlaatgassen en brandgassen zijn schadelijk en soms zelfs fataal voor de mens. Met name in tunnels vormen, vanwege het gesloten en lage karakter van de tunnel, uitlaatgassen, brandgassen en warmteontwikkeling een probleem. Onze regelgever heeft dit probleem onderkend en eist dat tunnels met een lengte vanaf 500 meter – soms zelfs al vanaf 250 meter – gebruik maken van mechanische ventilatie. Niet alleen dus voor onze gezondheid en veiligheid maar ook om onze hulpdiensten, gegeven de situatie, maximale omstandigheden te bieden een inzet te kunnen plegen. Temeer ook omdat tunnels cruciaal zijn voor onze economie. Maar deze systemen moeten wel optimaal functioneren om onze veiligheid en gezondheid te garanderen. Waar moet je op letten en hoe pas je het toe in de praktijk? Dat leg ik uit in dit blog.

Mechanische ventilatie in ‘korte’ tunnels plaatsen

Mechanische ventilatie is op verschillende manieren te realiseren: dwarsventilatie, semi-dwarsventilatie en langsventilatie. In Nederland is er veelal sprake van ‘korte’ tunnels. Deze tunnels zijn volgens het langsventilatieprincipe met behulp van stuwdrukventilatoren uitstekend te ventileren. Stuwdrukventilatoren worden veelal in de doorsnede van de tunnel geplaatst. Omdat er vaak grote stuwkrachten benodigd zijn, is er automatisch ook sprake van grote ventilatoren, grote opgestelde vermogens en hoge geluidsniveaus. De ventilatoren zijn dus hinderlijk aanwezig. Het is belangrijk om de ventilator op te hangen buiten de profielvrije ruimte. Hierdoor komt de ventilator helaas niet altijd op de meest ideale positie uit. Dit resulteert in verlaagde opstellingsrendementen. Hierdoor zijn er weer grotere stuwkrachten – en dus grotere vermogens of grotere aantallen ventilatoren benodigd.  

Het ontwerpen van ventilatiesystemen

Het ontwerpen van ventilatiesystemen voor tunnels gebeurt vaak met behulp van ProTuVem. Dit is een probabilistische berekening die Rijkswaterstaat* voorschrijft voor wegtunnels. Deze berekening zegt iets over de te verwachten ventilatie, maar houdt onvoldoende rekening met de wijze van montage van de ventilatoren. Met behulp van zogeheten CFD-simulaties (Computation Fluid Dynamics) is een nauwkeurigere voorspelling mogelijk en kunnen verbeteringen of systeemoptimalisaties worden onderzocht.

Geen omkijken naar tunnelventilatie?

Nadat het systeem is geplaatst, wil je er eigenlijk zo min mogelijk omkijk naar hebben. Zeker op locatie. Een inspectie of reparatie betekent nu eenmaal het voor langere tijd afsluiten van één of meerdere rijbanen. Robuuste componenten zijn dus een must, bij voorkeur met enige overcapaciteit. Hetzij in de ventilator, hetzij in het systeem. Verder is het aan te bevelen om voor systemen te gaan, waarmee de status van de betreffende stuwdrukventilator op afstand te beoordelen is (middels trillingssensoren en temperatuursensoren). Zo is het mogelijk om voorspellingen te doen. Maar denk ook goed na over de bereikbaarheid en de uitwisselbaarheid. Dit alles om overlast op locatie tot een minimum te beperken. Ook hierbij biedt CFD uitkomst. 

Tunnelventilatie is specialistenwerk

Je hebt het misschien al door… het ontwerpen van een onderhoudsvrije / -vriendelijke, robuuste en doelmatige tunnelventilatie installatie is specialistenwerk.Wilt u meer weten over tunnelventilatie? Neem contact op voor de mogelijkheden of bekijk de speciale pagina over tunnelventilatie en overdrukinstallaties in tunnels.