Een te hoog geluidsniveau van brandgasventilatoren: hoe aan te pakken?

Brandgasventilatoren worden steeds vaker toegepast binnen een rookbeheersingssysteem, niet alleen voor objecten die zich onder de grond bevinden (zoals parkeergarages en metrostations), maar ook voor bovengrondse objecten. Dit type ventilatoren hebben als voordeel dat ze geforceerd rook en hitte kunnen onttrekken, grote weerstanden kunnen overbruggen en veelal geringere luchttoevoer nodig hebben om toch zeer efficiënt rook en hitte te kunnen ventileren. Het nadeel van mechanische ventilatie is onder andere dat ze niet geluidloos hun werk doen. Hoge afvoercapaciteit betekent vaak automatisch een hoog geluidsniveau. Hoe ga je hiermee om? En hoe kun je het geluidsniveau van brandgasventilatoren reduceren?

Onderscheid tussen geluid binnen en buiten het object

Bij een calamiteit wordt er vanzelfsprekend anders omgegaan met een hoog geluidsniveau dan tijdens normale omstandigheden. Echter, een hoog geluidsniveau kan wel invloed hebben op de hoorbaarheid van een eventueel ontruimingsalarm of communicatie van partijen tijdens de calamiteit. Je kunt dus niet zonder meer voorbijgaan aan een hoog geluidsniveau. Hierbij dien je onderscheid te maken tussen geluid binnen en buiten het object.

Verschillende oplossingen om het geluidsniveau van brandgasventilatoren te reduceren

Om het geluidsniveau van mechanische ventilatie terug te dringen kun je verschillende maatregelen nemen. De meest voor de hand liggende is het dempen van het geluid met een geluiddemper. Hierbij dien ik wel op te merken dat de meest hinderlijke tonen vaak de lage tonen zijn en deze zijn het moeilijkste te dempen. Houd er bij de selectie van de brandgasventilator rekening mee dat de demper weerstand biedt en dat deze weerstand door de ventilator zelf overbrugt dient te worden.

Een andere oplossing is het verdelen van de afvoercapaciteit over een groter aantal kleine ventilatoren. Of juist te kiezen voor grote ventilatoren met een laag toerental, want hoe hoger het toerental hoe meer geluid.

Kies voor brandgasventilatoren met een dubbele werking

Brandgasventilatoren worden niet alleen ingezet voor brandventilatie, maar ook voor dagelijkse ventilatie (comfortventilatie). De capaciteiten die je nodig hebt voor dagelijkse ventilatie zijn vaak lager dan de capaciteiten voor brandventilatie. Ik beveel dan ook aan om te kiezen voor een ventilator met een dubbele wikkeling.

Hierdoor ontstaan in principe twee ventilatoren binnen één ventilatorhuis met één waaier. Daarnaast adviseer ik om de lage wikkeling van de ventilator aan te sturen door een frequentieomvormer zodat de comfortventilatie op basis van een lager toerental wordt geventileerd. Een lager toerental heeft immers, zoals gezegd, een enorme impact op het geluidsniveau.

Algemene aandachtspunten voor het beperken van geluid

Elk project is uniek, dus iedere oplossing is ook projectspecifiek. Er zijn echter wel een aantal algemene aandachtspunten:

• Ventilatoren versterken elkaar in geluid (twee ventilatoren samen is circa +3 dB(A) geluidsniveau)
• Dempers geven een verhoogde weerstand
• Bij een 3 dB demping halveert het geluidsniveau
• Met een verdubbeling van de afstand ten opzichte van een puntbron vermindert het geluidsniveau met circa 6 dB(A)
• Dempers kunnen veelal tot circa 10 dB dempen (afhankelijk van de uitlegging van de demper, denk hierbij aan lengte, dikte coulis, spleet, in welke Hz-band het meeste geluid zit, etc.)
• Lage tonen zijn moeilijker te dempen dan hoge tonen
• Lage tonen die langdurig te horen zijn ervaren mensen als hinderlijker dan hoge tonen

Een ventilator in werking produceert geluid. Geluid wordt veelal als hinderlijk ervaren dus het reduceren van deze hinder verdient nadrukkelijke aandacht. Helaas blijken fabrikanten in de praktijk niet altijd eerlijk te zijn over de opgave van het geluid. In de kleine lettertjes staat bijvoorbeeld dat de gegevens gelden op een bepaalde afstand van de bron of ze geven een geluidsvermogen in plaats van een geluidsdruk. Laat je daarom, als geluid een issue is, altijd adviseren door een specialist. Bijvoorbeeld met ons ventilatorselectieprogramma. Dit programma levert informatie over het stroomverbruik over een periode van twintig jaar, maar ook over de totale geluidsdruk die van toepassing is op de geselecteerde ventilator in de betreffende configuratie.

De Spaarndammertunnel in Amsterdam is een voorbeeld van een project waar geluid een issue was. Download hier de case study en ontdek hoe ze daarmee om zijn gegaan en hoe ze ervoor hebben gezorgd dat het geluidsniveau minimaal is en een veilige vluchtweg hebben gerealiseerd.