Ramen voorzien van openingsmechanisme voor (rook-)ventilatie: 5 redenen om dit niet te doen

Wie denkt dat het aanbrengen van een aandrijving op een uitzetraam een kosteneffectieve oplossing is voor het creëren van een ventilatieraam, hetzij voor comfortventilatie hetzij voor het afvoeren van rook en hitte in geval van brand, kan bedrogen uitkomen. Het combineren van te openen delen (ramen) met bedieningen van derden levert namelijk nog geen betrouwbaar ventilatieraam op. Hieronder de 5 belangrijkste aandachtspunten wanneer een dergelijke keuze overwogen wordt:

1. Verantwoordelijkheid

Het raam en bedieningsmechanisme kunnen incompatibel zijn. Beide “off the shelf” onderdelen worden vaak geleverd door twee verschillende partijen in het bouwproces en de componenten zijn niet op elkaar afgestemd. Het kan dan bijvoorbeeld voorkomen dat een bedieningsmechanisme, bedoeld voor het openen van verticaal te openen delen, wordt toegepast op een uitzetraam in een hellend vlak. Het bedieningsmechanisme is daardoor bij het openen en -belangrijker nog- bij het sluiten onderhevig aan krachten waarop dit mechanisme wellicht niet is berekend. Ook kan juist het materiaal van een te openen deel niet bestand zijn tegen de grote krachten van het openingsmechanisme. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ramen van PVC of hout. Mochten dergelijke problemen zich voordoen, waar ligt dan de verantwoordelijkheid ?

2. Functioneren

Vaak is in het voortraject het te openen deel met bedieningsmechanisme niet als totaaloplossing getest en blijken ook scharnieren en afdichtingen niet bestand tegen de krachten. Het daadwerkelijk op de juiste wijze functioneren van het geheel wordt dan ook pas na uitvoering in het werk vastgesteld. Dit kan betekenen dat pas later blijkt dat het raam niet functioneert. De gevolgen kunnen groot zijn wanneer dit pas aan het licht komt op het moment dat een juiste werking van levensbelang (denk hierbij aan brand) is.

3. Effectiviteit

Dit soort ramen wordt niet getest. Daardoor is het moeilijk aan te geven hoe effectief (netto doorlaat) het te openen deel zal zijn. Hierdoor kan na uitvoering blijken dat de benodigde ventilatiecapaciteit niet beschikbaar is.

4. Goedkoop is duurkoop

De neiging om een raam te voorzien van bedieningsmechanisme tegen de laagste prijs is groot. Bijvoorbeeld een 24 V/dc-bedieningsmechanisme is populair omdat deze goedkoop en krachtig is. Helaas worden dan de kosten voor de transmissiewegen (bekabeling) vergeten. Deze zullen bij het sturen op 24 V aanmerkelijk hoger zijn. Bovendien is voor de aansturing een omvormer (230 V/ac naar 24 V/dc) nodig en bestaat de kans dat zwaardere voedingen en accu’s noodzakelijk zijn. Allemaal kostenverhogend.

5. Bediening

In sommige situaties is een bediening gewenst waarmee de opening geregeld kan worden. Een gestaffelde of traploze ventilatie. Kunnen de gekozen bedieningsmechanismen dan voldoen aan deze wens ?

Wat is dan wel een effectieve, veilige en betaalbare oplossing?

Producenten van complete bedienbare uitzetramen / ventilatie-eenheden hebben hier uitgebreid onderzoek naar gedaan en een raam ontwikkeld waarbij het te openen deel met bedieningsmechanismen en hang –en sluitwerk uitvoerig getest wordt. Wordt het raam ook ingezet voor de afvoer van rook en hitte bij brand dan wordt het vervolgens ook nog getest volgens de Europese norm EN12.101-2. In deze test is een duurzaamheidstest opgenomen en is het raam in zijn geheel tenminste 10.000 keer geopend en gesloten, voordat de oventest gedaan wordt. Ook wordt getest op het openen en sluiten onder extreme omstandigheden en geldt voor de Nederlandse markt dat het raam wordt getest met sneeuwbelasting (>125 Pa) en windbelasting (>1500Pa). Dit betekent dat niet alleen de constructie maar dus ook de bediening, scharnieren en afsluiting extreem is belast.

Het is mogelijke de bediening te integreren. Dit heeft niet alleen een esthetische toegevoegde waarde maar heeft ook een grotere doorlaat op hetzelfde oppervlakte tot gevolg omdat het bedieningssysteem minder weerstand geeft. De modulerende aandrijvingen geven de gebruiker een grotere ventilatievrijheid en daarmee een hoger comfort.

Last but not least is het duidelijk dat de producent verantwoordelijk is voor de goede werking van het raam. Functioneert een raam niet, dan is het doorschuiven van de verantwoordelijkheid naar andere partijen niet meer mogelijk. Het is aan de producent om dit te garanderen.